Trajal Harrell (us)
De Amerikaanse choreograaf Trajal Harrell kreeg internationale erkenning voor het creëren van een reeks werken waarin de traditie van voguing – een moderne dansstijl die eind jaren tachtig is ontwikkeld vanuit de Harlem ballroom scene – wordt samengebracht met vroege postmoderne dans. In zijn laatste werk, combineert de kunstenaar theoretische ideeën van voguing met gebaren en formele ideeën die voortvloeien uit Butoh, een dansstijl die eind jaren ’50 en begin jaren ’60 in Japan werd ontwikkeld.
Banden wevend tussen twee schijnbaar ver van elkaar verwijderde dansculturen, plaatst de kunstenaar het lichaam in het middelpunt van zijn onderzoek. Hij onderzoekt de manier waarop het lichaam een vat wordt van het geheugen, het verleden en historische personages die zijn werk hebben geïnspireerd. Het verweeft noties van tijd, geschiedenis en transculturele referenties en onthult zo de veelheid aan lagen die deel uitmaken van de rijke geschiedenis van de hedendaagse dans.
Esthetisch gezien is zijn werk altijd een eerbetoon aan de mensen die op het toneel staan. Hij kleedt hen in zorgvuldig uitgekozen stoffen en laat zich vooral inspireren door de ontwikkelingen in de haute couture (die hij soms direct op het toneel gebruikt). In combinatie met zijn zeer persoonlijke bewegingsstijl maakt hij van zijn performers ongewone en autonome wezens. In de meeste van zijn stukken treedt hij ook zelf op.
De laatste jaren vindt zijn werk steeds meer navolging in de beeldende kunstwereld. en hij regisseerde een reeks krachtige stukken voor het theater. Daartoe behoren onder meer zijn bewerking van Sophocles’ Antigone, de vrije bewerking die hij ontwikkelde van Shakespeares Romeo en Julia en een nieuwe kijk op Tennessee Williams’ Cat on a Hot Tin Roof met Maggie the Cat. Maggie The Cat maakt deel uit van de Porca Miseria trilogie waartoe ook Deathbed en O Medea behoren. De drie stukken werden in 2022 voor het eerst samen opgevoerd tijdens Holland Festival.
Sinds 2019 is Trajal Harrell een van de huisregisseurs van Het Schauspielhaus Zürich en de oprichter van Het Schauspielhaus Zürich Dance Ensemble. Met dit gezelschap ensceneerde hij onder meer The Köln Concert, Monkey off My Back or the Cat’s Meow en Deathbed.